Malum , kış geliyor hazırlıklı olmak lazım .
Sanalda olsa uçuşlarımızda yedek meydan seçerken dikkat etmemiz gereken birkaç küçük nokta var .
- Gideceğimiz meydanda hava koşulları limitlerin üstünde ve diğer kriterler karşılanıyor ise : Yedeksiz uçulabilir ( farklı kuralları var , istenirse bilahare anlatırım )
- Gideceğimiz meydanda hava koşulları limitlerin üstünde ise : Tek yedek seçimi yapılmalıdır .
- Gideceğimiz meydanda hava koşulları limitlerin altında ise : Çift yedek seçimi yapılmalıdır .
- Kalkış meydanında hava koşulları iniş limitlerinin altında ise : Kalkış yedeği seçilmelidir ( Take Off Alternate )
Peki bu seçimlerde nelere dikkat etmeliyiz ?
Öncelikle yedek olarak seçeceğimiz meydanın yaklaşma kabiliyetlerini biliyor olmamız gerekiyor . Kullanabileceğimiz en iyi yaklaşmanın bir seviye altına bakıp hava durumu kontrolünü buna göre yapmalıyız. Eğer meydan bulduğumuz bu yaklaşmanın şartlarını karşılıyor ise yedek olarak seçebiliriz aksi durumda o meydan yedek için limit altı kabul edilir ve kullanılamaz .
Biliyorum biraz kafa karıştırıcı bir durum , örnekle açıklayayım ;
Yedek meydan olarak LTFJ / SAW seçmek istiyoruz , açtık chartlarımızı ( minimum değerlerini örnek için uydurdum )
1. ILS CAT II ( 200 m / 100 feet )
2. ILS CAT I ( 800 m / 200 feet )
3. LOC / DME ( 1600 m / 300 feet )
4. VOR / DME ( 2500 m / 500 feet )
5. VOR ( 3000 m / 1000 feet )
yaklaşmaları var , en iyi koşulları sunan yaklaşma ILS CAT II ve bu yaklaşmayı yapabilmek için 200 metre yatay 100 feet dikey görüşe ihtiyacımız var . ANCAK biz bunu değil bir sonraki yaklaşmayı baz alıp hava durumu kontrolünü buna göre yapmalıyız yani ILS CAT I yaklaşmasına ait değerleri kullanmalıyız . Bu durumda bizim oraya tahmini varış zamanımıza göre +/- 1 saatlik dilim içinde LTFJ'de hava durumu 800 metrenin üstünde yatay , 200 feet'in üstünde dikey görüş sunmalı . Aksi takdirde Sabiha Gökçen'i yedek meydan olarak kullanamayız .
Bir başka örnek , LTAZ yedek seçmek istiyoruz ... Yaklaşmalar ( limitleri yine uydurdum ) ;
1. ILS CAT I ( 800 m / 200 feet )
2. LOC / DME ( 1600 m / 300 feet )
3. VOR / DME ( 2500 m / 500 feet )
4. VOR ( 3000 m / 1000 feet )
En iyi koşulları sunan yaklaşma ILS CAT I ve bu yaklaşmayı yapabilmek için 800 metre yatay 200 feet dikey görüşe ihtiyacımız var . ANCAK biz bunu değil bir sonraki yaklaşmayı yani "hassas olmayan" LOC / DME yaklaşmasını baz alıp hava durumu kontrolünü buna göre yapmalıyız . Bu durumda bizim oraya tahmini varış zamanımıza göre +/- 1 saatlik dilim içinde LTAZ'de hava durumu 1600 metrenin üstünde yatay , 300 feet'in üstünde dikey görüş sunmalı . Aksi takdirde Kapadokya'yı yedek meydan olarak kullanamayız .
Meydanda ILS ve LOC/DME yaklaşmaları olmasaydı ( ya da olup gayrifaal olsaydı ) bu durumda en iyi yaklaşmamız VOR / DME olacak , hava durumu kontrolünde ise bu yaklaşmanın minimumlarının üstünde 200 feet ve 1000 metre daha ilave edecektik .
Herhangi bir meydanı kalkış yedeği olarak seçebilmek için üstteki ana mantığa ek olarak , meydanın uçağımızın tek motorla bir saat içinde ulaşabileceği mesafede olması da gerekmektedir .
Yeri gelmişken yaklaşmaların ana tiplerini de yazayım ;
Hassas Yaklaşmalar : Tüm ILS yaklaşmaları (ve varsa PAR yaklaşması )
Hassas Olmayan Yaklaşmalar : LOC , VOR , NDB bazlı yaklaşmalar ( ve bunların DME ile desteklenenleri LOC DME , VOR DME gibi )
Turlu Yaklaşmalar : Hiçbir seyrüsefer yardımcısına bağlı olmayan yaklaşmalar ( bu yaklaşma türü de ana mantıkta hassas olmayan bir yaklaşmadır )
Ek birkaç minik bilgi daha
- CAT I yaklaşmalarında DA ( Decision Altitude ) ve/veya DH ( Decision Height ) değerleri kullanabilir , CAT II ve CAT III yaklaşmalarında ise sadece DH değeri kullanılır .
- CAT II ve CAT III yaklaşmalarını yapabilmek için mutlaka RVR ( Runvay Visual Range ) değeri bilinmelidir .
- DA Barometrik Altimetre ile ölçülür iken , DH Radyo Altimetre ile ölçülür
Sevgiler, emniyetli uçuşlar