Küresel ?s?nmaya çözüm

[MeteUnal]

LONDRA - ABD’nin Bill Clinton döneminde eski ba?kan yard?mc?s? Al Gore ve ?ngiliz milyarder i? adam? Richard Branson, bugün ?ngiltere’nin ba?kenti Londra’da bilim adamlar?n? bu yönde çal??maya te?vik edecek uluslararas? yar??may? ilan ettiler. Buna göre, atmosfere kar??an karbondioksitin temizlenmesinde en ba?ar?l? yöntemi geliştiren tam 25 milyon ABD dolar?n?n sahibi olacak.

Ancak adaylar?n, atmosferden y?lda en az bir milyar ton karbonu temizleyecek öneriler getirmeleri ?art ko?uluyor.

Projeler, aralar?nda dünyay? bir süper organizma olarak tan?mlayan Gaia tezinin fikir babas? James Lovelock ve Nasa’dan bilimadam? James Hansen da bulunuyor.

Sir Richard Branson, yar??man?n tan?t?m? için düzenlenen bas?n toplant?s?nda insanl???n kar?? kar??ya oldu?u felaketin boyutlar?n? kavramas? gerekti?ini söyledi. Sir Richard, “Dünya 60 y?l bekleyemez. Ben çocuklar?m ve torunlar?m?n bir gelece?i olsun istiyorum ve zaman ak?yor” diye konu?tu.

Gezegenin varl???n? sürdürebilmesi için bu gazlardan kurtulacak yöntemler bulman?n hayati önem ta??d???n? belirten Sir Richard, bu nedenle en iyi çözüm olarak 25 milyon dolarl?k para ödülünü önerdi?ini söyledi.

Eski ba?kan adaylar?ndan ve ?imdilerde küresel ?s?nmayla mücadele alan?nda faaliyet gösteren ve bu konuda ‘An Inconvenient Truth - Uygunsuz Gerçek’ adl? filmi haz?rlayan Al Gore, Virgin ?irketinin patronu Branson’a destek verdi.

Gore, bunun ‘insano?lunun kar?? kar??ya oldu?u gerçekli?i kabullenme yolunda ya?ad??? ahlaki bir yüzle?me’ oldu?una dikkat çekti.

Çevre örgütleri de yar??man?n, kamuoyunun ve bilimadamlar?n?n küresel ?s?nmaya ilgisini art?rmas?n? umuyor.

Bu arada barajlar?m?z ortalama % 45 oran?nda doluymu?.Geçen sene % 98 di.Gerçi bu k???n ya???s?z geçmesinin tamamen küresel ?s?nmayla alakas? yok.Ama bu yaz baya?? ilginç geçecek.

[ormanci]

Merhaba,

Küre-sel ?s?nma konusunda gökyüzü insanlar?n?n söylecekleri çok ?ey olmal?. Fakat "detay ortaya sermeye kalkmak", diyarda, maalesef, bu konuda da ve malum sebeplerden dolay?, insan? komik duruma dü?ürecektir. Yani, idealist / ara?t?rmac? insan? önce 3. dünya elekleriyle safd??? b?rak, ard?ndan ise, "background search" sinsili?ine giri?... Amaç i? yapmak de?il, puzzle´da yer kap?p ay sonunda mutlu olmak... "Yol / yordam ö?retecek saflar" nas?l olsa bulunur. Yani, 3. dünya puzzle´?nda yer kap?labilmi?se, "t?rt?klanacak proje" nas?l olsa bulunur (hem de paras?z...).

Mesela, adam gibi bir hidrolojik analiz yap?lmaks?z?n, yani, seti arkas?nda su tutulup tutulamayaca?? do?rudürüst ara?t?r?lmadan yap?lan bir baraj için, her zaman oldu?u gibi, memur ?rk? ve onun i?birlikçisi bir özel sektörün haltlar? ard?ndan "fellik fellik dönemi"ne girilir... Ve uyan?k bir müdür muavininin akl?na geodezi mühendisli?i, yrd doç.luk vs.i olmad??? halde bu i?lere el atmaya kalkm?? bir saf gelir. Der ki, ona telefonda, "... Bey, sen ....c?k Baraj? ile ilgili bir sunum yap, bunu benim mp3+jpeg laptop´uma atal?m da ben gidip genel müdüre sunum yapay?m. Böylece bu sana da bir giri? olmu? olur".

Ey topo?rafyay? yaratan güç ! gerçekten bu kadar saf m? gösteriyorum? Yani, baraj yap?lm??, 4 Milyar dolar ödenmi?, arkada su yok... Ve ?imdi seferber edilmi? 3 tane bölge müdürlü?ünün birinden bir arkada?, bele?e getirmeyi hesap etti?i bir GIS kurgusunu (GoogleEarth´den de t?rt?klayamayaca?? için) laptop´una at?p bölge müdürlü?üne oynamak için Angaralara gidecek. Yani, her ay kap?c?s?ndan genel müdürüne bir memur hangar?na milyonlarca dolar maa? ödeyen bir "maa? devleti", ?imdi "?ato duvarlar?n?n ötesinden t?rt?klanacak proje" aray???na giri?mi? durumda. Fakat durum böylesine ortaya ç?km??ken bunu bile hala çakt?rmamaya çal???yor... Sapanca Gölü´ne su basacaklarm??. Bulursan suyu bas... Su (co?rafyan?n bütün bile?enlerinde oldu?u gibi) bir topolojidir karde?. Yani, onun burada bir yerini çekeleyip geni?letirsen o ba?ka ve olmad?k bir yerde buna olmad?k bir ?ekilde "büzülmek / daralmak" suretiyle tepki verir... (T?pk?, Konya Ovas?´na su çekip Bey?ehir Gölü´nü kurutmak gibi).

Küre-sel ?s?nma konusunda tipik 3. dünya ?ablonlar? ve bu ?ablonlar do?rultusunda bina edilmi? yap?n?n ac?s? öylesine kötü ç?kacak ki... Sonuç, "maskeli balo" ile de örtbas edilemeyece?i için "çöl yamaçlar?" kar??m?zda ç?plak bir ?ekilde dans edecek... ?ç karart?c? bir kehanet mi? Bence hiç de?il. Burada meselenin daha teknik bir görünü?ü, Anadolu co?rafyas?n?n zaten mustakbel bir çöl aday? durumunda oldu?udur. Çünkü "bozk?r"?n as?l anlam? budur.

Ömrünün büyük bir k?sm? gökyüzünü gözlemekle geçmi? biri olsak bile, co?rafyan?n gerçe?ini kime seslenebilirdik ki...? Bu hayk?r??? kim takard?? Halbuki, diyar, seksenlerin sonlar?ndan 2002-2003 k???na kadar zaten ciddi bir kurakl?k ya?am??t?. Yani ortada zaten tuhaf bir döngü vard?. Fakat bunu bir de 1997´deki El Nino furyas? ile örtbas etmeye kalkt?lar (El Nino, elbette bir gerçek. Fakat Anadolu co?rafyas?n?n bilemedi?im zamanlardan beri içine girdi?ini sezinledi?im döngü, ondan sinerji alm?? olsa dahi, onunla ayn? ?ey de?il).

Kurakl?k denen ?ey, öyle, s?zlana s?zlana gidip bahçedeki termo / higro / baro vs metrelerden rakam okuyan memur ?rk?n?n ruhsuz istatistikleri ile anla??labilecek bir ?ey de?il. ?nsanda biraz tabiat / gökyüzü sezgisi ve bunun için de ruh olmas? gerekiyor. Geçen y?llarda bir banka reklam?nda çok ho?uma giden bir "satranç" temas? vard?. 3d sahne kurgusunda ta?lar de?i?iyor / hamleler yap?l?yordu. Fakat satranc?n 3. boyuta ta??nmas? yetmezmi? gibi, bir de, "ya kurallar de?i?irse?" sorusu ekleniyordu. Standart 3. dünya kafas?, oyunu 64 karelik di?il / toplumcu (dolay?s?yla maa?ç?) hayat düzleminden hacme ta??may? ba?arsa bile, o kafan?n as?l alamad??? ?ey, "kurallar?n de?i?mesi" yarat?m? / yarat?c?l???d?r (buna dinamizm de denebilir).

??te ?imdi "gökyüzünde bir?eylerin esasl? de?i?ti?i" gerçe?i ?u diyarda bile "dank" noktas?na gelmi?se, "Bor´un pazar?n?n çoktan geçmi? oldu?u"nu dü?ünmemek için sebep olamaz... Tepedeki politikac?n?n oyunun kural?n?n tamamen de?i?mi? oldu?unu görebilmekten aciz memur tak?m?n?n rezil power point sunumlar?na bel ba?lamak suretiyle bahsetti?i "70 y?l sonras? simulasyonu" ise ne kadar da trajikomik kal?yor...

Memur devleti ve onun maa? ?rk?na benim de (öyle düzenden kapma cübbem vs. olmasa bile) proje önerilerim olacak elbette. Fakat asla bele?e de?il. Hele o kürklü proje h?rs?zlar? var ya... Onlar?n tam da "Tosun Pa?a" filminin çöl sahnelerinde oldu?u gibi, "Allah r?zas? için bir bardak su" diye sürünmelerini görmek beni ne kadar da mutlu edecek...

K?sacas?, adamlar, ad?na "ülke" denen yerel birtak?m hayat çiftliklerinde maa? al?p yatan o kadar çok i?e yaramaz "nüfus imalat? / ya?aman?n tad? sürüsü" kar??s?nda utan?p hiç olmazsa "25 Milyon $" gibi bir ödül dü?ünmü?ler (ki, bence devede kulak bir rakam. Çünkü dünyay? kurtarmak bu kadar ucuz olmamal?).

Halbuki diyara kalsayd?, 3. dünya kürklerinin i?e yaramazl?klar?n?n ortaya ç?kmas? ?öyle dursun, susuz ....bermek pahas?na bile o paray? vermeye yana?mazlard?. "T?rt?klamak" dururkene verilir mi ?imdi o para ? (çünkü o, büyük mutemedin 12 ayl?k maa? bütçesinde muhtemelen koskoca 1 haftaya tekabül ediyor. Öyle ki, IMF´cilerle bir pazarl?k dönemine girilmesine dahi yol açabilir). As?l mesele ise, elbette, "kuyruk ac?s?". Yani, Kafka´n?n bahsetti?i ?atodan farks?z bir?ey olan bu yap?n?n d???ndan / "d??ar?dan" birilerine el açmak zorunda kalmak... Yani, ka?an veya onca ka?an-baron yavrusu dururken, olmad?k birinin "bilgelişinin" tescil edilmesi...

Akl?ma bir zamanlar kültür bakanl???nca aç?lm?? ve bendenizin de saf gibi gidip kat?ld???m "bilgi toplumu" yar??mas? geldi. Sonuçta kime ödül verildi, hat?rlayan?n?z var m?? Hat?rlatay?m, bir profesöre...

Uyan?klar ! ödülü profesöre verecektiniz madem, maa?? neden ödüyorsunuz?... Ve Ey saf Türk Genci, bozk?r?ndan ba?ka bo?lu?u kalmam?? 3. dünya puzzle´? kar??s?nda ne umuyorsun? Yerelde bile ?s?nmaktan kurtulam?yorken globaldekinden kurtulabilmeyi mi?...

Evet, acizane, "dünyan?n nas?r?" olarak ifade etti?im çöllerin en büyü?ü olan Sahra band?n?n kuzeye enaz bir "t?k" geni?letilmesini hedefleyen esasl? kural de?i?ikli?i kar??s?nda ?spanyol, ?talyan ve Yunan yar?madalar?n?n enaz bir yüzy?l kadar kurtar?lmas? için AB fonlar? buralara ak?t?lacakt?r. Fakat görece?iz bakal?m, bu mutemed, o baraj?, "?atonun maa? havuzuna basmak için biryerlerden çekti?i kan" ile doldurmay? ba?arabilecek mi?

[linsux]

Bu konudaki bazi bilimsel calismalari cok yuzeysel inceleme ve konuya daha vakif molekuler biyoloji doktoru nisanlimla da konustugum kadariyla (o da yuzeysel cunku benim anlamadigim bir hadise ve terminoloji); meselenin mikrobiyolojik cozum (yada yavaslama) olasiligi var, fakat sonuclarindan ve etki suresinden emin olunamiyor. Ozetle, atmosferdeki sera etkisi yapan gazlari ve toksik elementleri parcalayan enzimlere sahip, genetik olarak degistirilmis mikroorganizmalarin atmosfere yada okyanuslara salinmasi. Mikroorganizmalar, hizli cogalmalari. bazi turlerinin imkansiz kosullarda dahi yasayabiliyor olmasi (orn: volkanlar, asidik ortamlar) ve bir nevi "programlanabiliyor" olmalari (genetik olarak degistirilebiliyor, bazen kendileri degisebiliyor, vb) sebebiyle iyi adaylar arasinda.

[ormanci]

Gezegen co?rafyas?n? bir predator´u olmamas?ndan ve daha da önemlisi, zekas?n? "yüksek bir kültür" yerine hayvani bir hayat?n ezeli yap?s?n? payandalamaya adam?? bir tür, hunhar populasyonunu bilmemkaç milyara ç?karm??ken bu i?in öyle kolayca çözülemeyece?inin anla??lmas? gerekir.

Bir defa ortadaki mesele "gezegen tabiat?"n?n sömürülüp tükenmi? olmas?ndan ibaret de?il.

Çünkü bu "sonuç"tur.

Yani, meselenin asl?n? / içyüzünü bugün (özellikle 1945´te zafer bayra??n? çekmi?) hakim durumdaki ?ablon te?kil etmektedir.

Bu di?il / sosyal ve dolay?s?yla insan / ak?l dü?man? ?ablon, dünya co?rafyas? üstünde bu ?ekilde varl???n? sürdürmeye devam etti?i ve bu engizisyon, 1. dünya - 3. dünya kurgusu e?li?inde bir "hümanizm" maskesi ile "tabu" alt?nda tutulmaya çal???ld??? müddetçe bir yandan "insan", di?er taraftan ise "gezegen tabiat?" tükenmeye devam edecektir.

Son yar?m as?rda gücüne güç katmay? ba?arm?? bu mesnetsiz hayat, insan varl???n?n bir tak?m yerel hapishanelerde tükeni?ini sefil ço?unlu?una bel ba?layarak örtbas etmi?tir. Fakat i?te ?imdi insan ile birlikte tükenmi? di?er bir gerçek var: Tabiat...

Bir defa gerçek ortada: Gezegen tabiat?n?n, kafalar?n içine gömüldü?ü ve ad?na "mücavir alan" denen tipik hayat çukurlar? içinden anla??labilmesi mümkün de?il.

Modernitenin tavr? ne kadar da aç?k: Çemberin d???nda korkutucu bir alan var. Ve ona "çevre" deyip kesip atmay? tercih ediyor. Çevre imi?...

Hayat?n, kendisinden asla taviz verilmemi? bir algoritma do?rultusunda kuzu kuzu ya?anagitti?i bu izolasyon çukurlar? hem insan´?, hem de koca bir dünyay? mahvetti...

Mesele, benim "büyük mesele" dedi?im ?eydir.

Ve çözümü de asla kolay olmayacakt?r.

Hatta çözülmesi ba?ar?labilirse "insan sava?? kazanmay? ba?arm?? oldu?u için" Tanr? k?yameti ba?latmay? bile tercih edebilir.

Fakat modernitenin çok komik bir sinsili?i daha var ki, o da, mücavir´in her kayma??n? "sosyal" götürürken / götürmü?ken, konu art?k örtbas edilmesi imkans?z bu büyük talan ve onun sonuçlar?na geldi?inde "çevreyi insan y?prat?yor" deyip i?in içinden ç?kma gayretleri yok mu... Buna ne diyece?imi ?a??r?yorum.

Sen hem insan´?n ne oldu?unu örtbas etmek için çabalay?p, bütün hayat yap? ve yönetimini bunun üzerine kur, hem de "di?il / sosyal / oligar?ist (derecelendirici) / insan dü?man? hayat"? kurtarabilmek için "insan yapt?" deyip s?yr?lmaya çal??. Kusura bakma karde? bu o kadar kolay de?il. Çünkü insan, geçen zaman içinde hayat?n klasikleri kar??s?nda bu derece güçsüz dü?ürülmü? olsa dahi, "saf" de?il. Yüce gezegen tabiat? da ba?ta "gökyüzü" gibi bir harikas? olmak üzere, "çevre" laf?na t?k??t?r?labilecek kadar basit de?il.

Ortada görülmesi gereken bir hesap var. Suçlu insan de?il, insanl?klar?n?n yük ve buyruklar?na katlanmak yerine, onu (genellikle bir maa? ve bu maa? ile finanse edilen bir yatak odas? kar??l???nda) hayata satarak sürüle?meyi alenen tercih etmi? bir?eylerdir (bugün onlara "birey" deniyor. ?u "birey -sel bankac?l?k" denen safsatadan ça?r??t?rabilirsiniz).

Bu ifadeler, diyar?n son 30 y?l?nda iyice al??t?r?lm?? olunan ?eyler kar??s?nda tuhaf gelebilir. Fakat "siyaset yap?lm??" denip kesilip at?lmalar? da herhalde sözkonusu olmamal?d?r. Siz, en iyisi, bunlar? diyara özellikle / kasten ithal edilmi? sosyoloji ve iktisat gibi bilim müsveddeleri kar??s?nda sessizli?e gömülmek istenen bir "co?rafya duygusu" içinden dü?ünün. Hatta, 80´lerin ba?lar?ndan itibaren do?mu? nesillerin (yani, birey -sel yedek parçalar?n) muhtemelen ad?n? hiç duymam?? olduklar? "be?erî co?rafya" disiplini dersek daha do?ru olacakt?r...

[MeteUnal]

Bu i? için okun yaydan ç?kt???n?n fark?ndalar art?k.Sen tut yerin dibinden petrolü ç?kar yak.Do?adaki hangi yarat???n akl?na gelir böyle bir?ey? Hadi di?er sera gazlar? neysede karbondioksit ne olacak? ?u an yerkürenin çok alt?nda olmas? gereken tonlarca karbon atmosferde.

Art?k ne yaparsak yapal?m yerküremizin üstünde olmas? gerekenden daha fazla karbon var.Bu karbonu nas?l ortadan kald?racaklar merak ediyorum.Her ne yap?l?rsa yap?ls?n do?an?n içinde hapsedilmesi mümkün de?il.Bununla ilgili 2 çözüm üretilmi? birincisi okyanuslarda karbondioksitin çözünmesi ikincisi s?k??t?r?l?p yeralt?na gömülmesi.Okyanuslarda çözünmesi okyanus suyunun asidik bir yap? kazanmas?na yol açt??? için vazgeçildi.Hem zaten okyanuslar havadaki karbondioksitin bir miktar?n? al?yor.Yeralt?nda saklansa bile buradanda öyle yada böyle yeniden atmosfere kar???yor.

?u andan itibaren fosil yak?tlar?n yak?lmas?ndan vaz geçilse bile ancak 50 y?lda atmosferdeki sera gazlar? normal de?erlere dönüyor.Tüketmeyi b?rakmak ne kelime har?l har?l petrol ç?karmaya devam.Hidrojende alternatif bir enerji olam?yor çünkü a??r? maliyetli hem üretimi hem nakliyesi hemde kullanmas?.

?u an bir motorlu ta??t için alternatif bir enerji kayna?? yok.Bilim uyar?yor bak?n 10 y?l sonra geç olacak diyor ama kimsenin ipledi?i yok.Bence fosil yak?tlar tam gaz tüketilmeye devam edecek.30-40 y?l sonrada dünya cehenneme döner art?k.

Bunu neden yap?yorlar anlayam?yorum bi bildikleri var herhalde yani bu kadar aptal olamazlar diye dü?ünüyorum.Yoksa olabilirlermi?

[ersin737]

-Ok yaydan çokdan ç?kd?da baz?lar? için halen de?i?n bir?ey yok anla??lan. küresel ?snma yoluna tam gaz devam ediyor. ve birilerinin önlem alma zaman? geldi ve geçiyor. adamlar bakt?lar ki insanlar?n sa? duyulu davranaca?? yok. televizyonlarda halen daha enerji tasarafu yap?n,mümkün oldu?unca toplu ta??ma araçlar?n? kullan?n ,klimalar?n?z? fazla kullanmay?n gibisinden uyar?lar yap?yorlar ?imdi insanlar bunlardan k?samaz çünkü bunlar insanlar?n zorunlu ihtiyaçlar? k?ssalar bile istenilen düzeyde k?samazlar yada herkez in bu sa?duyuya kulak vermesi laz?m ama buda zor bir ihtimal tabii.

-Ben ?unu merak ediyorum bu kadar uyar?lar yap?l?yor tehlikenin geldi?inden bahsediliyor. insanlara baz? uyar?lar veriyorlar ama devletlerin elinden hiçbir?ey gelmiyor. örnek vericek olursak Yatahanda ki nüükler enerji santralinin üç büyük bacas?ndan ç?kan gazlara halen daha bir önlem al?nabilmi? de?il. Ali a?a olsun ?zmitt ki fabrikalarda olsun yani bunlar ba?? çeken ?eyler.

-Dünyay? en çok havay?y? kirleten ülkelerin ba??nda gelmekdeyiz. ve halen daha buna bir önlem al?namamakda bu gerçekden çok ac? bir durum bilim adamlar? tehlikenin gelece?ini on y?ldan beri sö?lemekde ama ac?lar? ya?amadan yada ba??m?za gelmeden kimsenin anl?yaca?? yok ?u ya?ad???m?z mevsime bak?n yazm? k??m? ya??yoruz beli de?il hayvanlar?n bile akl? kar??m?? durumda erken göç e ba?lad?lar. ve ben önümüzdeki y?llar? akl?m?n ucundan bile geçirmek isteiyorum.

-Amerika n?n yapd??? yar??maya gelince kimse sanmas?n Amerika güzel bir ?ey yap?yor bu sorunun büyük bir k?sm?da ABD ye ait o kadar çok nükleer deneme yapd?lar ki atmosfer in dengesini bozmay? ba?ard?lar. ?imdi para desen onlarda güç desen gene onlarda ben bunu yar??may? Amerikan hükümetinin bizzat kendisinden beklerdim. ancak sa?duyulu bir kaç i? adam?n?n te?vi?i ile olmu? bir proje adamlar?n da hak?n? yememek laz?m.

-?unada eminim ki buna bir sorun bulacaklar ama önce kendi sorunumuzu çözmemiz laz?m.

[alfakappa]

Ad?na ister küresel ?s?nma deyin, isterseniz ba?ka bir ad koyun. Ama kurakl?k kap?da. "Çocuklar?m?za daha ya?anabilir bir dünya b?rakmak için bir ?eyler yapmal?y?m" diyen, duyarl? olan herkesi a?a??daki adresteki imza kampanyas?na kat?lmaya ça??r?yorum. Belki sonuç verir, belki vermez ama elimizden geleni yapmak için:

http://www.kyotoyuimzala.org